Toplumların geleceği, düşünebilen, yaratıcı ve muhakeme gücü yüksek bireyler yetiştirilmesiyle yön bulacaktır. Değişime uğrayan yaşam koşulları eğitim sistemine farklı bir bakış açısı kazandırmıştır. Günümüzde eğitimin amacı sadece bilginin kazandırılması, bilginin sorgulanmadan kabul edilip, davranışların bu doğrultuda sergileyen bireylerin yetiştirilmesi olmaktan çıkmıştır. Bunun yerine edinilen bilgiyi özümseyen, kendi tarzına uygun bir şekilde biçimlendiren, bağımsız düşünme becerilerine sahip, yaratıcılık ve problem çözme için üst düzeyde düşünme stratejilerini geliştirip düzenleyebilen, nitelikli bireyler yetiştirmesi amaçlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda bireyin sahip olduğu tutum, kişilik özellikleri, fiziksel ve ruhsal ihtiyaçlar gibi etkenler tespit edilmelidir. Elde edilen bilgiler ışığında, bireyin en iyi şekilde düşünce yapısının ortaya çıkarılması, çok karmaşık olan insanoğlunu bir nebze olsun anlamamıza yardımcı olabilecek ve geleceğe yönelik daha sağlıklı adımların atılmasına olanak sağlayacaktır. Öğrenmeyi öğrenme etkili öğrenme sürecinde bireylerde geliştirilmesi amaçlanan boyutlardan birisidir. Modern çağla birlikte, bilgiye kolay erişebilen, onu kullanıp üretimine katkı sağlayabilen, analiz, sentez ve değerlendirme yapabilme gücü ile eleştirel düşünme becerilerine sahip olan, araştıran, sorgulayan, yaratıcı ve bağımsız düşünebilen öğrencilere gereksinim duyulmaktadır. Bunun için bireyin uygun düşünme stilini kullanması, hem bilgilinin elde edilmesinde hem de öğrenme sürecinde kullandığı uygun öğrenme stratejileri için zihinsel taktikler vermesi açısından oldukça önemlidir. Bireyler yeni bilgiyi edinmek ve bir öğrenme görevini gerçekleştirmek için düşünme stillerini ve öğrenme stratejilerini kullanırlar. Düşünme stilleri, bireylerin karşılaştıkları çeşitli olgu, olay ve problemlere karşı zihinsel bir tercih yoludur. Öğrenme stratejileri ise öğrenen kişinin öğrenme sırasında gerçekleştirebileceği zihinsel taktikleri kapsamaktadır. Ayrıca öğrenme stratejileri, öğrenilen konunun belleğe yerleştirilmesi ve geri getirilmesi işlemlerini de ele alan, öğrenenin öğrenmesini etkileyen, öğrenen tarafından kullanılan\uddavranış ve düşünme süreçleridir. Görüldüğü gibi düşünme stilleri ve öğrenme stratejileri, birbirini tamamladığında anlam kazanan, birbirlerine yakın iki ayrı öğedir. Bireylerin yalnızca kendi düşünme stillerini ya da yalnız öğrenme stratejilerini bilmeleri yeterli değildir.\udEğitim açısından düşünüldüğünde de bilginin düşünme sürecine nasıl yansıdığı önem taşımaktadır. Nasıl ki bireyler görünüşleri, ilgileri, zevkleri, fiziksel yetenekleri, bilgi birikimleri itibariyle birbirlerinden farklı özellikler gösteriyorlarsa, zihinsel gelişimlerinde (zihinsel şemalarında), öğrenme ve düşünme etkinliklerinde (stillerinde) de farklılıklar sergilerler. Eğitimde hedeflenen başarıya ulaşabilmek için; bireylerin düşünme stillerini ve öğrenme stratejilerini geliştirmelerinin, kullandıkları düşünme stilleri ile öğrenme stratejilerinin farkında olmalarının, kendi öğrenmelerinden sorumlu hale gelmelerinin sağlanması atılacak önemli adımlardan bir kaçıdır. Öğrencilerin düşünme stilleri ile öğrenme stratejilerini hangi sıklıkla kullandıklarının belirlenip, aradaki ilişkinin ortaya koyulması öğrenmeyi öğrenme açısından önemlidir. Bu sebeple öğrencilerin düşünme stilleri ile öğrenme stratejilerinin belirlenmesi, eğitimde ulaşılmak istenen noktaya erişmek adına geleceğe yönelik yapılması gereken yatırımlardır. Düşünme stili ile öğrenme stratejisi arasında bir uyum olması da bu açıdan büyük önem taşımaktadır. Bu araştırmanın amacı\udaraştırmaya katılan öğrencilerin kullandıkları düşünme stilleri ile öğrenme stratejilerini belirlemek ve onların düşünme stilleri ile öğrenme stratejileri arasındaki ilişkiyi ortaya çıkarmaktır. Çalışma genel tarama modellerinden ilişkisel tarama modeline göre desenlenmiştir. Araştırma evrenini 2014-2015 öğretim yılında Denizli ilinde Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı ortaöğretim kurumları; örneklemini ise bu kurumlardan rastlantısal olarak seçilen 5 farklı okul türünün (Anadolu Lisesi, Fen Lisesi, Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi, Endüstri Meslek Lisesi ve Sosyal Bilimler Lisesi) 11. sınıflarında öğrenim gören 389 öğrenci oluşturmuştur. Araştırmada düşünme stilleri ile ilgili elde edilen veriler Sternberg ve Wagner (1992) tarafından geliştirilen, Türkçe güvenirlik çalışmaları Buluş (2006) tarafından yapılan Düşünme Stilleri Ölçeği kullanılarak belirlenmiştir. Öğrenme stratejileri ile ilgili elde edilen veriler ise Weinstein ve Mayer (1986) tarafından geliştirilen Güven (2008) tarafından uyarlanan Öğrenme Stratejileri Belirleme Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Verilerin çözümlenmesinde; sayı, yüzde, ortalama, standart sapma, t-testi, tek yönlü varyans analizi, Tukey HSD testi, Kruskal Wallis testi ve Pearson Momentler Çarpımı analizi yapılmıştır. Araştırma bulgularına göre; 11. sınıf öğrencilerinin 1. Tip düşünme stilleri olarak kavramsallaştırılan yasama, hiyerarşik, yargı ve liberal düşünme stillerini sıklıkla tercih ettikleri görülmüştür. Bunun yanı sıra muhafazakar, oligarşik, lokal ve global düşünme stillerini ise en az tercih ettikleri saptanmıştır. Öğrenme stratejilerinde ise öğrencilerin\udanlamlandırma stratejilerini ve anlamayı izleme stratejilerini yoğun olarak kullandıkları, duyuşsal stratejileri, yineleme stratejilerini ve örgütleme stratejilerini ise daha az kullandıkları belirlenmiştir. 11. sınıf öğrencilerinin cinsiyete, öğrenim gördükleri alana ve okul türüne göre hem düşünme stillerinde hem de öğrenme stratejilerinde farklılıklar ortaya çıktığı sonucuna ulaşılmıştır. Buna karşılık, öğrencilerin anne ve babalarının eğitim durumlarına göre sahip oldukları düşünme stilleri ile kullandıkları öğrenme stratejilerinde bir değişiklik olmadığı belirlenmiştir. 11. sınıf öğrencilerinin sahip olduğu düşünme stili ile\udkullandıkları öğrenme stratejileri arasındaki ilişkiyi ortaya çıkarmak için tüm okul türlerinin toplam korelasyonuna bakıldığında, öğrencilerin kullandıkları düşünme stilleri ile öğrenme stratejileri arasında negatif yönde bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Okul türleri ayrı ayrı incelediğinde ise yargı düşünme stili ile yineleme ve örgütleme stratejileri arasında; muhafazakar düşünme stili ile anlamayı izleme stratejileri arasında; global düşünme stili ile anlamayı izleme stratejileri arasında pozitif yönde bir ilişki olduğu belirlenmiştir.
展开▼
